Parę słów prawdy, a może tylko luźny komentarz

Nowy Rok 2021 wypada zacząć od zajęcia się sprawami poważnymi.
Zamiłowanie rządzących do przewalania dużych pieniędzy, które nie są ich prywatną własnością, ma swoją długą tradycję. Nie tylko w Polsce. Przy takiej okazji są „korzyści” nie tylko dla osób fizycznych, ale i dla partii władzy.
Przypominam sobie sprawę ustawy o grach losowych, a ściślej szczegół dotyczący „jednorękich bandytów”. Lobbyście który zarobił na tym 6 mln USD /nie dla siebie, bo to był partyjny idealista, ale dla partii-matki/ włos z głowy nie spadł i przez dalsze lata kontynuował spokojnie swą karierę polityczną.
Inną „okazją” była organizacja Euro-2012. Trzeba było w ekspresowym tempie zbudować infrastrukturę drogowo-kolejową dla zapewnienia sprawnego transportu kibiców między miastami w których odbywały się mecze eliminacyjne.
Sprawa jest niezbyt odległa w czasie więc nie widzę potrzeby wracania do szczegółów.
Teraz taką „okazją” jest trwająca pandemia.
Nie był na nią przygotowany cały świat. Taka jest przynajmniej wersja oficjalna.
Za to strach wywołany pandemią spowodował, że rządy poszczególnych państw zaczęły wydawać publiczne pieniądze, często z pominięciem obowiązujących procedur. Wszystko w imię ratowania zagrożonego życia swych obywateli.
Znaleźli się jednak tacy którzy potrafili błyskawicznie dostosować się do nowej sytuacji.
Było zapotrzebowanie na maseczki ochronne i ubiory medyczne, płyny i środki dezynfekujące oraz na specyficzny sprzęt medyczny, głównie respiratory. Ceny były „z wolnej ręki” byle dostać upragniony towar. W kąt poszła solidarność państw należących do UE. Obowiązywała zasada ratuj się kto może.
Z czasem rynek zaczął normalnieć i opozycja podniosła wrzask dlaczego dokonywano zakupów w taki a nie inny sposób?
Po czasie można się mądrzyć, ale faktem pozostanie że kilkanaście, czy kilkaset osób, czy prywatnych firm, przy okazji skorzystało finansowo.
Do tego trzeba dodać korzyści ze wsparcia budżetu centralnego dla jednostek badawczo-rozwojowych pracujących nad szczepionkami i lekami pozwalającymi na wygaszenie pandemii. Nikt nie podpisywał zobowiązań, że prace zakończą się sukcesem, w dodatku w najkrótszym możliwie terminie.
Nowa sytuacja ujawniła wszelkie możliwe mankamenty dotychczasowego systemu zarządzania państwem, a zwłaszcza zarządzanie ryzykiem. To jest temat do ogólnonarodowej dyskusji po wygaśnięciu pandemii. Te mankamenty mają różny ciężar gatunkowy, ale w mojej ocenie najważniejszy pozostaje tzw. czynnik ludzki.
Można w miarę szybko budować szpitale polowe. Można tworzyć szpitale jednoimienne. Można rozbudowywać oddziały zakaźne, ale nie można z dnia na dzień znaleźć wystarczającej liczby lekarzy i personelu medycznego do obsługi tych placówek i zgromadzonego tam sprzętu medycznego. Do obsługi respiratora nie można zatrudnić sprzątaczki, czy pracownika administracyjnego.

Na to nakłada się sytuacja w gospodarce. Tu przewartościowania dopiero przed nami. O ile próbuje się zamilczeć szczegóły sytuacji w Polsce, o tyle można już poczytać o reperkusjach pandemii poza Polską. Te informacje są tragiczne w swej wymowie.
Wprowadzenie lockdownu i późniejszych restrykcji „załatwiło” już kilka branży i wygenerowało bezrobocie liczone w milionach ludzi, a to dopiero początek.
Pierwszymi ofiarami pandemii stały się: turystyka, hotelarstwo, gastronomia i transport, zarówno towarowy jak i pasażerski, w tym lotniczy. Dotacje państwowe i unijne to tylko plastry na obolałe miejsca. One tylko odwlekają agonię.

Rozpoczęły się szczepienia przeciwko Covid-19. Oczekuje się, że efekty powinny być widoczne już w kwietniu. Tylko, że wypowiadający się na ten sam temat eksperci zachodni efektów oczekują dopiero w drugim półroczu 2021. Kto ma rację? 

Już w pierwszych miesiącach pandemii pojawiły się głosy, że sporą część produkcji branży farmaceutycznej i medycznej trzeba będzie z powrotem ściągnąć do Europy. Takie same ustalenia powinny być podjęte w Polsce. Musimy zapewnić sobie sterowność państwa w branżach strategicznych.

Pojawiło się pytanie o przyszłość naszej gospodarki po pandemii. Według mnie trzeba to rozpatrywać w dwóch aspektach. Jeden dotyczy przekształceń wewnętrznych, wynikających  z oceny nowej sytuacji gospodarczo-ekonomicznej, a drugi będzie koniecznością dostosowania się do wymagań narzucanych nam z zewnątrz. Wnioski trzeba wyciągać szybko bo nie stać nas na zbyt długo udzielaną pomoc socjalną.

Co dostrzegamy już? W administracji karierę robi tzw. praca zdalna. W handlu sprzedaż internetowa, w gastronomii sprzedaż na wynos. Rozwijają się firmy kurierskie.
Niestety, nie da się na dłuższą metę prowadzić zdalnego nauczania na wszystkich jego poziomach. Nie da się utrzymać zdrowia fizycznego społeczeństwa poprzez tele porady.
Takich dylematów będzie znacznie więcej.

Ale … pisałem dzisiaj o przewalaniu kasy państwowej. O mały włos bym pominął coś co stanowi creme de la creme na tym polu. Chodzi mi oczywiście o planowaną budowę elektrowni jądrowej w Polsce.
Obserwuję ten wątek od  czasów Żarnowca. Trudno się doliczyć kwot które dotychczas zostały przewalone. Efekt jest taki że nie ma nawet wskazania lokalizacji pod budowę.
Ciągle skutecznym hamulcem dla tej inwestycji jest brak pieniędzy i brak sponsora który zechciałby sfinansować projekt. Zmieniły się jednak zasadniczo realia w zakresie zainteresowania energetyką jądrową. Temat staje się niechcianym dzieckiem, ale nie ma odważnego który jednoznacznie powie że nie brniemy dalej. Żeby nie być gołosłownym powołam się na opinie zagranicy https://www.reuters.com/article/idUSL8N2IG4NM  i  https://climatenewsnetwork.net/western-europe-cools-on-plans-for-nuclear-power/
Sceptycy zwracają uwagę, że projekt istnieje w przestrzeni publicznej w Polsce od 1982 roku, a więc w przyszłym roku będziemy obchodzili jego 40-lecie. W obecnych realiach są małe szanse na ruszenie z miejsca. Jest zbyt wiele spraw które są ważniejsze w kolejce do załatwienia.